Sağlık Sektörü için Sosyal Medya Kullanım Yönetmeliği ve Ayrıntıları
Sosyal medya kullanımının ve öneminin her sektör içerisinde arttığı bir zaman diliminden geçiyoruz.
Sağlık Sektörüne Sosyal Medya Düzenlemesi
Yönetmelik, 29 Temmuz 2023 Cumartesi günü Resmî Gazete’de yayınlandı. Bu yönetmelik;
- Sağlık Meslek Mensupları (Hekim, Diş Hekimi, Eczacı, Hemşire, Ebe, Optisyen vb.)
- Sağlık Hizmeti Sunan Gerçek ve Tüzel Hukuk Kişileri,
- Sağlık Bakanlığınca verilen izin belgesi, ruhsat, uygunluk belgesi ile faaliyet gösteren tüm kurum/kuruluşlar (Estetik Merkezleri, Güzellik Merkezleri vb.)
- Uluslararası Sağlık Turizmi Kuruluşları,
- Sağlık hizmeti sunumu alanında yetkisi, izni ya da ruhsatı olmayan kurum ve kuruluşları kapsıyor.
Sağlık Alanında Bilgilendirme/Tanıtım Faaliyetleri
Sağlık alanında yapılan tanıtım faaliyetlerinde, sağlık mensupları ve bu paylaşımları gerçekleştiren kişilerin dikkat etmesi gereken noktalar bulunuyor. Kısaca özetlemek gerekir ise;
- Tanıtım ve bilgilendirmelerde, genel ahlaka ve meslek etiğine aykırılık içeren paylaşımlardan uzak durulması gerekiyor.
- Sağlık hizmeti sunumu ve bilgilendirmeler, sadece hukuken yetkili sağlık mensupları tarafından yapılması gerekiyor. Bu yapılan bilgilendirmelerde de doğruluğu bilimsel ve klinik olarak kanıtlanmamış içeriklerin paylaşılmaması gerekiyor.
- Yapılan tanıtımlarda halkı yanıltan, yanlış yönlendiren, kişi ve toplum sağlığını tehlikeye düşüren, haksız rekabet ortamı yaratan paylaşımlardan uzak durulması gerekiyor.
- Hastaların sağlık hizmetine yönelik teşekkür ilanında bulunduğuna dair izlenim oluşturacak faaliyetlere bulunulmaması gerekiyor. (*)
- Tanıtım faaliyetlerinde, hastayı sağlık meslek mensubuna veya sağlık kuruluşuna doğrudan ya da dolaylı yoldan yönlendirecek içeriklerin paylaşılmaması gerekiyor. (*)
- Sağlık hizmetine konu olan mal veya hizmetin diğerlerinden farklı ya da üstün olduğu algısı oluşturacak biçimde, insanların güvenini kötüye kullanan bilgilendirmelerin yapılmaması gerekiyor.
- İnternet sitelerindeki bilgilendirmelerin son güncelleme tarihi ile internet sitesi editörünün iletişim bilgilerinin açıkça belirtilmesi gerekir.
- Kişilerin bilgi ve rızaları olmaksızın, kişisel telefonları aranamaz, mektup, kısa ileti, e-posta ve sosyal paylaşım araçları vasıtasıyla ileti gönderilerek reklam yapılmaması gerekiyor. (*)
- Sağlık hizmetleri; özendirme, çekiliş ve hediye gibi pazarlama amaçlı sunulmaması gerekiyor. (*)
Görsel İçeriklerde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yapılan görsel tasarım ve paylaşımlarda, tedavinin etkilerini kıyaslayıcı ve talep oluşturan nitelikte öncesi/sonrası görsellerin kullanılması yasaktır. (*)
- Paylaşılacak görsel içeriklerde; genel ahlak kurallarına aykırı, kişi hak ve hürriyetlerini zedeleyen, hastanın özel ya da sosyal yaşamını istismar edici veya yanıltıcı biçimde görüntü ve ifadelere yer verilemez.
- Hastaya ait görsel içeriklerin kullanılabilmesi için hastanın kendisinin, veli veya vasisinin açık rızasının alınması ve Hasta Hakları Yönetmeliğine uyulması şarttır. Açık rıza alınırken, görsel içerik kaydetme ve işleme onam formu kullanılır. Görsel paylaşıldıktan sonra, hasta görselin kaldırılması talebinde bulunması durumunda, bu talep derhal işleme alınmalı ve sonuçlandırılmalıdır.
- Görsel içeriklerin kullanılabilmesi için alınan izin karşılığında hastaya herhangi bir ödeme ya da indirim yapılamaz, hediye verilemez.
- Tanıtımlarda kullanılacak video ve fotoğraflara ait ortamların, kullanılan tekniklerin gerçeğe aykırı olmaması, yanıltıcı makyaj olmaksızın görüntülenmesi zorunludur. Görsel içerikler üzerinde, sonradan teknolojik değişiklik veya düzeltme uygulanamaz. (Photoshop’ta dişleri beyazlatma, renkleri canlandırma, işlem kusurlarını giderme vb.) (*)
- Görsel içeriklerde, işlem tarihi ve görselin görüntülendiği tarihin belirtilmesi zorunludur. (*)
- Başka mecralarda yapılmış olsa dahi görsel içeriklere ilişkin yapılan hasta yorumları veya teşekkür ilanı anlamına gelecek ifadeler paylaşılamaz. (*)
- Görsel içeriklere ait paylaşımların tamamen yoruma kapatılması zorunludur. (*)
- Ameliyat veya tıbbi girişim esnasında ve ameliyathanede hasta görüntüsü paylaşılamaz. (*)
- Paylaşımlarda, vücudun mahrem bölgelerine ait görsel içerikler paylaşılamaz.
- Paylaşılan görsel içerikler; yazılı, görsel basın, sosyal medya platformları, internet siteleri gibi mecralarda sponsorlu olarak ya da ücret verilerek yayınlatılamaz. (*)
- Paylaşılan görsellerde, bir sağlık mensubunun ya da kuruluşun; diğer kuruluşlardan daha üstün veya daha iyi olduğu izlenimi vermeye yönelik olarak bölge, mekân, tıbbi cihaz, donanım veya personel gibi unsurlar ile paylaşım yapılamaz. (*)
Sosyal Medya Uzmanları Ne Paylaşacak?
Yukarıda yönetmeliğe ait olan maddeleri, yalın ve basitleştirilmiş bir şekilde sizlere aktarmaya çalıştım. Eminim bu maddeleri okurken “e o zaman biz ne paylaşacağız?” diye bir soruyu sormuşsunuzdur diye düşünüyorum. Bakanlığın buradaki gidişata müdehale etmesini gayet yerinde buluyorum. Bazı sağlık turizmi sayfalarında, mahrem nedir bilmeden yapılan paylaşımlar, verilen hizmetin kalitesinin anlatımı, cihazların ön plana çıkarılması, diş kliniklerinde yapılan tedavilerde inci gibi parlamayan dişleri, Photoshop ile parlatmaların hepsi bu sayede rafa kalkmış olacak. Tabii ki bu yönetmeliği dinlemeyip, paylaşımlara devam edecek kurumlar da mutlaka olacaktır.
Bir doktorun ya da sağlık kuruluşunun hesap yönetimini gerçekleştiriyorsanız, bu sayfa üzerinde bilimsel ve klinik ortamında kanıtlanmış bilgiler vermeye başlayabilirsiniz. Hasta yorumları yerine, hastaları bilgilendirecek, onların konuyu daha iyi anlamalarına yardımcı olabilecek tarzlarda içerik üretimleri gayet yerinde olacaktır. Bu şekilde yapılan bilgilendirmeler sayesinde, ilgili hesabın etkileşim, erişim ve takipçisi yükselmeye başlayacak ve hastaların doktor veya kuruluşu daha kolay ve güvenli bir şekilde tercih etmelerine de mutlaka katkısı olacaktır.